De afgelopen twintig jaar hielp stadsvernieuwing bij de herontwikkeling van postindustriële, leegstaande en verwaarloosde sites in steden. Er zijn heel veel inspanningen geleverd om de kwaliteiten en capaciteiten van de publieke ruimte te versterken zowel bij negentiende-eeuwse stadsgordels, vacante fabriekssites, kanaalzones, havenbieden, enz.
Waar het ruimtegebruik in het verleden nog relatief eenduidig was zien we nu gelijktijdig ecologische (klimaat, energie, circulariteit), sociale en economische transitie-opgaven die allemaal samenkomen in de beperkte publieke ruimte in de stad. Zowel boven- als ondergronds heeft dit een enorme ruimtelijke weerslag en verandert dit het karakter van de publieke ruimte fundamenteel.
Waar de nadruk bij de eerste stadsvernieuwingsprojecten lag op (toen nog formeel goedgekeurde) publiek-private samenwerkingen, is dit gaandeweg verbreed richting nieuwe coalities en samenwerkingsvormen tussen de overheid, het bedrijfsleven, kenniscentra, de financiële wereld en de bredere georganiseerde burgersamenleving. Op het vlak van klimaat en duurzaamheid tonen verschillende praktijkvoorbeelden het groeiend belang van nieuwe spelers, zoals energiecoöperatieven, energieleveranciers, landschapsdeskundigen, en waterbeheerders. Op het vlak van mobiliteit zijn de aanbieders van deelmobiliteit belangrijke partners, en ontstaan er ook kansen voor partnerschappen rond geïntegreerde woonbuurtontwikkelingen.
In deze longread die voortvloeit uit het eindrapport van het visietraject rond stadsvernieuwing & stedelijkheid gaan Els Vervloesem, Michiel Dehaene en Stijn Oosterlynck in op de uitgelezen kansen die steden hebben om die gelijktijdige transities te concretiseren en waar te maken in de publieke ruimte.
