Overslaan en naar de inhoud gaan

10 richtlijnen voor een vlinder- en bijenvriendelijk beheer

10 min. leestijd

1. Geen pesticiden gebruiken

Gebruik geen chemische bestrijdingsmiddelen. Pesticiden zijn trouwens sinds 1 januari 2015 principieel verboden voor alle openbare terreinen, inclusief voetpaden. Ook tuin en moestuin onderhouden, terras en oprit schoon houden… het kan zonder pesticiden.

www.zonderisgezonder.be

Asternovaeangliae of dagpauwoog
Asternovaeangliae of dagpauwoog

2. Pas snoeien na het bloeien 

Bijen en vlinders hebben bloeiende planten nodig als bron van nectar en stuifmeel. Snoei hagen en struiken daarom pas na de bloei. Strakke hagen en leibomen zijn om dezelfde reden minder interessant voor bijen.

3. Knotten in fases

Het knotten van alle bomen in eenzelfde gebied, bijvoorbeeld een wilgenrij zorgt voor een enorm voedseltekort bij bijen. Het duurt jaren voor de populatie hersteld is.
Knotten of kappen in fases is een veel betere manier van werken.

Achillea filipendula
Achillea filipendula

4. Maaien in fases

Goed beheerde wegbermen, spoorbermen en andere hebben een hoge natuurwaarde en zijn in een sterk versnipperde landschap dikwijls het enige toevluchtsoord voor vlinders en wilde bijen.

Een berm mag volgens het bermbesluit pas gemaaid worden vanaf
 15 juni. In deze periode is er echter nog heel veel bloei. Ook insecten die tussen 15 juni en 15 september nog niet volgroeid zijn (ei, rups of pop) worden bij een maaibeurt meedogenloos opgeruimd. De oplossing is gefaseerd maaien waarbij ongeveer de helft van de wegberm ongemaaid blijft, zodat er een lappendeken ontstaat van hoge en lage grasbermen. 

5. Tijdelijke natuur aanleggen

Braakliggende gronden en nog niet aangesneden percelen kunnen ingezaaid worden met bloemenmengsels of klaversoorten. Klavers zijn een waardplant voor heel wat vlinders.

6. Kiezen voor paden met groenvoegen en stapelmuurtjes met losse voegen

Paden met groenvoegen die gemaaid worden, zijn voor grondnestelende bijen enorm interessant. Ook gestapelde muurtjes zijn goede nestplaatsen voor solitaire bijen. 

http://www.bestuivers.nl/Publicaties/Gasten-van-bijenhotels

7. Niet alles opruimen

Laat uitgebloeide planten staan en ruim niet te netjes op. Het zijn prima schuilplaatsen voor vlinders en andere insecten, waar rupsen kunnen verpoppen en vlinders kunnen overwinteren. In een kale, proper geharkte tuin kan geen vlinder overwinteren. Wilde hoeken en dood hout zijn ideaal voor (solitaire) bijen om nesten te bouwen. Afgevallen fruit is in het najaar een belangrijke voedselbron voor heel wat vlinders zoals de Atalanta en de Dagpauwoog. Laat hier en daar ook wat bramen staan. Ze leveren veel nectar en stuifmeel en zijn een nestplaats voor hommels en solitaire bijen.

Agastache 'Black Adder'
Agastache 'Black Adder'

8. Bijenhotels en vlinderkastjes plaatsen

Bijen- en insectenhotels zijn de laatste jaren populair. Vooral solitaire bijen nestelen graag in zo'n bijenhuisje. Heel wat bijenhotels die in de handel te koop zijn, geven helaas teleurstellende resultaten. Het boek 'Gasten van bijenhotels' beschrijft in detail de voorwaarden waaraan een bijenhotel moet voldoen (www.bestuivers.nl/Publicaties/Gasten-van-bijenhotels).

Vlindersoorten die hier als vlinder overwinteren, zoals citroenvlinder, grote en kleine vos en dagpauwoog zoeken een beschut plekje op zoals een zolder, een holte in de grond, een schuurtje, een holle boom, een houtstapel of dorre bladeren. Op plekken waar ze geen andere mogelijkheid hebben, kan de vlinderkast uitkomst bieden. 

9. Een opleiding voor groenarbeiders organiseren

Een gerichte opleiding ’bijenvriendelijk groenbeheer’ is geen overbodige luxe. Het is belangrijk dat de groenarbeiders weten wanneer en waarom bepaalde ingrepen op een specifieke wijze moeten gebeuren. 

10. Met de buurt communiceren

Het is voor de burger niet altijd duidelijk waarom er gekozen wordt voor extensief groenbeheer, gefaseerd maaien of het opnieuw aanplanten van een begraafplaats. Duidelijke informatie vermijdt ergernissen en creëert een draagvlak. Geef de buurtbewoners ook tips om de eigen tuin bijvriendelijk in te richten.

Gerelateerde artikels